پکن در حال تدوین یک نظام صادراتی با عنوان «کاربر نهایی تأییدشده» است تا ارسال عناصر خاکی کمیاب به شرکت‌های غیرنظامی را تسریع کرده و در عین حال تأمین‌کنندگان نظامی ایالات متحده را قطع کند. این طرح مشابه قوانین کنترل صادرات آمریکا است، اما به‌گونه‌ای معکوس طراحی شده تا موقعیت راهبردی چین را حفظ کند.
چین در حال طراحی یک نظام جدید صدور مجوز صادرات است که به این کشور اجازه می‌دهد ارسال آهن‌رباهای عناصر خاکی کمیاب و دیگر مواد حساس به خریداران غیرنظامی را تسریع کند، در حالی که دسترسی شرکت‌های مرتبط با ارتش ایالات متحده را مسدود می‌سازد.
روزنامه وال‌استریت ژورنال (نسخه پولی) جدیدترین جزئیات این موضوع را منتشر کرده است. به‌طور خلاصه:
به گفته افرادی که از این طرح آگاه‌اند، نظام «کاربر نهایی تأییدشده» (VEU) پکن مشابه رویه‌های کنترل صادرات آمریکا طراحی شده و به شرکت‌هایی که از پیش تأیید شده‌اند اجازه می‌دهد بدون نیاز به درخواست مجوز جداگانه برای هر بار واردات، به‌طور کلی مجاز به دریافت مواد کنترل‌شده باشند. هدف از این طرح، عمل به تعهد اخیر شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، در قبال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای تسهیل جریان کالاهای محدودشده پس از آتش‌بس تجاری اواخر اکتبر است — در عین حال که کنترل دقیقی بر مقصد نهایی این مواد حفظ می‌شود.
آهن‌رباهای عناصر خاکی کمیاب برای کاربردهای غیرنظامی و نظامی حیاتی‌اند و در موتور خودروهای برقی، جت‌های مسافربری، جنگنده‌ها و پهپادها به‌کار می‌روند. طبق نظام پیشنهادی، مقامات چینی روند صدور مجوز صادرات برای شرکت‌هایی را که بتوانند استفاده صرفاً غیرنظامی از مواد را اثبات کنند، تسهیل خواهند کرد؛ اما شرکت‌هایی که ارتباط نظامی یا دوکاربردی (نظامی و غیرنظامی) دارند، از این روند حذف خواهند شد.
مقامات هنوز مشخص نکرده‌اند که کدام شرکت‌ها واجد شرایط دریافت مجوزهای کلی خواهند بود یا مدت اعتبار این مجوزها چقدر خواهد بود، که همین امر باعث عدم قطعیت برای صنایع دوکاربردی مانند هوافضا و خودروسازی می‌شود. وزارت بازرگانی چین نیز تاکنون در این‌باره اظهار نظری نکرده است.
مفهوم VEU مستقیماً از مدل آمریکایی اقتباس شده است؛ مدلی که از سال ۲۰۰۷ به شرکت‌های چینی اجازه داده است برخی کالاهای آمریکایی را با مجوز کلی و در ازای پذیرش بازرسی‌های تطبیق در محل وارد کنند. با این حال، نسخه چینی این طرح حالت معکوس دارد و به پکن اجازه می‌دهد جریان خروجی مواد حساس را کنترل کرده و از انحصار تقریباً کامل خود در فرآوری عناصر خاکی کمیاب برای حفظ برتری راهبردی استفاده کند.
از ماه آوریل، چین محدودیت‌های صادرات آهن‌رباهای پرقدرت عناصر خاکی کمیاب را به‌عنوان اهرمی در مذاکرات تجاری به کار گرفته است. با وجود وعده‌هایی برای صدور مجوزهای کلی بیشتر پس از توافق شی و ترامپ، پکن ظاهراً مصمم است بخشی از این محدودیت‌ها را حفظ کند. عدم قطعیت در مورد واجد شرایط بودن و نحوه اجرای این سیاست‌ها بدین معناست که بسیاری از شرکت‌های چندملیتی احتمالاً همچنان به‌دنبال تأمین‌کنندگان غیرچینی برای مواد حیاتی خواهند بود.
این طرح بر نفوذ راهبردی چین در زمینه عناصر خاکی کمیاب تأکید می‌کند و می‌تواند زنجیره‌های تأمین صنایع دفاعی و دوکاربردی در ایالات متحده، ژاپن و اروپا را تحت فشار قرار دهد. شرکت‌های خودروسازی و هوافضا که قراردادهای نظامی دارند ممکن است با افزایش هزینه‌های انطباق یا نیاز به یافتن منابع غیرچینی مواجه شوند.
