آیا تاکنون تعجب کرده‌اید که چرا دلار آمریکا هم در زمانهای بدشانسی قویتر می‌شود و هم در زمان‌هایی که اقتصاد در حالت شکوفایی قرار دارد؟
ارزها در زمانی که چشم‌انداز اقتصاد داخلی کشورشان بدتر می‌شود، عموماً کاهش قیمت می‌یابند، اما نقش جهانی منحصربه‌فرد دلار آمریکا آن را ویژه می‌کند. بنابراین، هنگامی که اقتصاد آمریکا عالی نیست، ارز آن ممکن است همچنان قدرت خود را افزایش دهد.
برای درک این مسئله، می‌توان به صورت خیالی دو “نوع” دلار آمریکا را تصور کرد.
1- دلار آمریکا “داخلی” که مانند هر ارز دیگری رفتار می‌کند. به چشم انداز نسبی اقتصاد و بازده سرمایه‌گذاری پتانسیل آن مرتبط است.
2- نوع دوم دلار آمریکا “بین‌المللی” است که به عنوان ارز اصلی در تجارت جهانی (برای پرداخت) استفاده می‌شود و همچنین برای خرید اوراق بدهی دولتی آمریکا که به دلیل ایمنی آنها مورد تقاضا قرار می‌گیرند، لازم است.
این “دلار بین‌المللی” در زمانهای مختلفی که بازارها نامنظم و رشد جهانی کند می‌شود، قدرت می‌یابد.
زمانی که رخدادی “شوک” رخ می‌دهد، بیشتر از اینکه از آمریکا یا خارج از آن باشد و اندازه‌ای بزرگ باشد که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران را در موردی نگران کند و باعث کاهش بازارهای مالی شود، احتمالاً باعث تقویت دلار آمریکا خواهد شد.
در واقع، این نظریه ای است که یک نفر باهوش که قبلاً در مورگان استنلی کار می‌کرد، یک تئوری برای توضیح این پدیده ارائه داده است.
تئوری لبخند دلار چیست؟
استفان جن، کارشناس اقتصاد سابق صندوق بین‌المللی پول و مورگان استنلی که اکنون مدیر یک صندوق سرمایه‌گذاری و مشاور Eurizon SLJ Capital در لندن است، یک تئوری ارائه داده و آن را “تئوری لبخند دلار” نامید.
تئوری لبخند دلار می‌گوید که دلار آمریکا در مقابل سایر ارزها قویتر می‌شود هنگامی که اقتصاد آمریکا بسیار قوی یا ضعیف است.
توضیح تئوری لبخند دلار
تئوری لبخند دلار بر اساس دو فرضیه استوار است:
1- زمانی که اقتصاد آمریکا به طرز چشمگیری بهتر از بقیه جهان عمل می‌کند، دلار آمریکا به نسبت سایر ارزها قوی می‌شود و ارزش آن افزایش می‌یابد.
2- زمانی که بازارهای مالی جهانی نظم خود را از دست می‌دهند یا در حال فروپاشی هستند و احساس تبدیل می‌شود به “ریسک زدایی”، از آنجایی که دلار آمریکا به عنوان ارز امنیتی نهایی در نظر گرفته می‌شود، همه به سمت امنیت بیشتر حرکت می‌کنند و شروع به خرید دلار آمریکا می‌کنند که باعث رشد آن می‌شود.
تئوری وی سه سناریوی اصلی را برای رفتار دلار آمریکا تصویر می‌کند.
در اینجا یک تصویر ساده را بررسی می‌کنیم:
سناریو شماره ۱: قدرت دلار به دلیل اجتناب از ریسک
بخش اول لبخند نشان می‌دهد که دلار آمریکا بهره‌مندی از اجتناب از ریسک است که باعث می‌شود سرمایه‌گذاران به ارزهای “پناهگاه امن” مانند دلار آمریکا و ین ژاپنی فرار کنند.
از آنجایی که سرمایه‌گذاران فکر می‌کنند که وضعیت اقتصادی جهان متزلزل است، آنها مردد هستند تا به دنبال دارایی‌های ریسکی بروند و ترجیح می‌دهند دارایی‌های “امن‌تر” مانند اوراق بدهی دولتی آمریکا (اسناد خزانه‌داری آمریکا) را بخرند، بدون توجه به شرایط اقتصاد آمریکا.
به منظور خرید اسناد خزانه‌داری آمریکا نیاز به دلار دارید، بنابراین این تقاضای افزایشی برای دلار آمریکا (برای خرید اسناد خزانه‌داری آمریکا) باعث تقویت دلار می‌شود.
سناریو شماره ۲: ضعف دلار به دلیل اقتصاد ضعیف دلار به سطح جدیدی کاهش می‌یابد.
بخش پایین لبخند نشان‌دهنده عملکرد فاندامنتالی ضعیف اقتصادی آمریکا است.
احتمال کاهش نرخ بهره به نرخ بهتر نیز دلار آمریکا را تحت فشار قرار می‌دهد. (اگرچه اگر سایر کشورها نیز قرار است نرخ بهره را کاهش دهند، و شاید دلار نسبت به دیگر ارزها کمترین کاهش نرخ بهره را دارا باشد میتواند شرایط بهتری را برای خود ایجاد کند.)
عامل دیگر، عملکرد اقتصادی نسبی بین آمریکا و سایر کشورها است. اقتصاد آمریکا لزوماً بد نیست، اما اگر رشد اقتصادی آن ضعیفتر از سایر کشورها باشد، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند دلار آمریکا را بفروشند و ارز کشوری با اقتصاد قویتر را بخرند.
این مثل این است که اگر مالک تیم بسکتبالی NBA باشید و رجی میلر بازیکن ستاره‌تان باشد، و ناگهان مصدوم شود و مایکل جردن سالم باشد. بدون شک، شما رجی میلر را با جردن تعویض می‌کنید زیرا در مقایسه، جردن عملکرد بهتری دارد.
این به این معنی نیست که رجی میلر بد است، اما در همان لحظه یک گزینه بهتر وجود دارد. اکنون اگر شرایط تغییر کند و ناگهان مایکل جردن مصدوم شود و رجی میلر بهبود یابد، آنگاه انتخاب شما تغییر می‌کند.
سناریو شماره ۳: دلار به دلیل رشد اقتصادی افزایش میابد.
در نهایت، یک لبخند شکل می‌گیرد وقتی که اقتصاد آمریکا نور پایان تونل را می‌بیند.
همانطور که امیدواری زیاد می‌شود و نشانه‌هایی از احیای اقتصادی ظاهر می‌شود، احساسات درباره دلار آمریکا بهبود می‌یابد.
به عبارت دیگر، دلار ابتدا به ارزشش افزوده می‌شود و میتواند آمریکا رشد GDP قوی‌تری را تجربه کرده و انتظارات برای افزایش نرخ بهره (نسبت به سایر کشورها) افزایش می‌یابد.
بیایید به تئوری لبخند دلار در واقعیت نگاهی بیندازیم…
همانطور که می‌بینید، به دلیل شیوع ویروس کووید-۱۹ که باعث شده است اقتصادهای بسیاری در سراسر جهان آسیب ببینند، دلار آمریکا به عنوان یک ارز پناهگاه امن عمل می‌کند. تمامی کشورها، از جمله آمریکا، عملکرد خوبی ندارند.
اما اگر اقتصادهای “باقی جهان” بهبود یابند و سرعت رشد آنها از اقتصاد آمریکا سریع‌تر شود، آنگاه انتظار دارید دلار آمریکا ضعیف شود.
کلید این موضوع رشد اقتصادی نسبی است. اگر رشد اقتصادی در سایر کشورها در حال رشد است، اما اقتصاد آمریکا همچنان بهتر رشد می‌کند، آنگاه دلار آمریکا به سمت بالا حرکت خواهد کرد.
بنابراین، با این توصیف آیا تئوری لبخند دلار درست است؟
تنها زمان خواهد نشان داد.
در هر صورت، این یک تئوری مهم است که باید به خاطر داشته باشیم. به خاطر داشته باشید که تمام اقتصادها چرخه‌ای هستند. آنها قوی می‌شوند، سپس ضعیف می‌شوند، قوی می‌شوند، ضعیف می‌شوند و تکرار می‌شوند.
این بازار است که تعیین می‌کند که اقتصاد آمریکا در کدام قسمت چرخه است و سپس مقایسه می‌کند که چگونه در مقابل “بقیه جهان” عمل می‌کند.
مقایسه دلار قوی و ضعیف
وقتی دلار قوی است، سفر کردن برای آمریکایی‌ها به سایر کشورها کم هزینه‌تر می‌شود. همچنین، قیمت کالاهای وارداتی به آمریکا نیز کاهش می‌یابد.
بنابراین برای مصرف‌کنندگان آمریکایی، این موضوع عالی است. که ارزانتر به سایر کشورها سفر کنند و کالاهای وارداتی را در داخل کشور ارزانتر بخرند.
اما برای مصرف‌کنندگان غیرآمریکایی، این موضوع چندان عالی نیست. سفر به آمریکا (مانند رفتن به دیزنی ورلد) گرانتر است. و آنها باید برای کالاها یا کالاهای قیمت‌گذاری شده در دلار آمریکا بیشتر پرداخت کنند (مانند نفت).
همچنین، شرکت‌های چندملیتی درصد قابل توجهی از درآمد خود را خارج از آمریکا تولید می‌کنند. این به این معنی است که زمانی که درآمد آنها از ارزهای محلی به دلار آمریکا تبدیل می‌شود، بازده آنها کاهش می‌یابد.
